Sau khi đứa bé được ra đời và để khẳng định sự tồn tại và vai trò của thành viên mới trong gia đình, dòng họ, thì các ông bố bà mẹ sẽ chuẩn bị 1 mâm lễ cúng đầy tháng, và sau đó là mâm lễ cúng thôi nôi cho đứa con mới sinh của mình khi bé đã tròn 1 tháng tuổi, và khi được 1 tuổi. Đây là 1 nghi thức vô cùng có ý nghĩa đối với mỗi con người nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung.
Mâm cúng thôi nôi gồm những gì?
Cách tính ngày cúng thôi nôi cho bé
Theo cách tính truyền thống của Ông Bà và cách tính truyền thống thì ngày đầy tháng của bé được căn cứ và lịch âm và tùy thuộc vào giới tính (bé trai hay bé gái), nếu như bé gái thì ngày cũng sẽ lùi lại 2 ngày còn bé trai thì sẽ lùi lại 1 ngày, (Gái lùi 2, Trai lùi 1). Còn giờ cúng thì lễ cúng thường được cúng vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối.
Các lễ vật của mâm thôi nôi
Theo tín ngưỡng dân gian từ khi bé trong bụng mẹ và đến khi bé sinh ra là được 12 Bà Mụ và 1 Bà Chúa chăm sóc, do đó trong mâm cúng phải đầy đủ 12 chén chè nhỏ, 12 dĩa xôi nhỏ, 12 chén cháo nhỏ, và 1 xôi lớn, 1 chè lớn, 1 cháo lớn. Ngoài ra còn có các lễ vật khác để cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy như trái cây, hoa, nhang, đèn cầy, gạo muối, trà, rượu, nước, giấy cúng, tràu tem cánh phượng.... Cùng các lễ vật này thì còn có thêm chén, đũa, muỗng và không thể thiếu 1 đôi đũa hoa vì theo quan niệm thì Bà chúa chỉ thích dùng đũa này.
Hướng dẫn cách sắp bàn cúng.
Cũng theo quan niên dân gian từ xưa tới giờ thì mâm cúng được sắp theo nguyên tắc "Đông bình Tây quả" tức là ở phía đông đặt bình bông còn phía tây đặt lễ vật. Mâm cúng đầy tháng được chia làm 2 bàn, 1 bàn trên và 1 bàn dưới cách nhau 10 phân.
Nghi lễ cúng thôi nôi
Người xưa tin rằng, mỗi một đứa trẻ khỏe mạnh ra đời là công lao rất lớn của bà Mụ, người được cho là có công nặn và giúp mẹ tròn con vuông. Trên hết, đây còn là nghi thức để ra mắt một thành viên mới trong gia đình với họ hàng, bà con trong dòng tộc.
Nghi thức thắp nhang và khấn
Sau khi đặt hết lễ vật lên trên bàn cúng thì 1 người lớn trong gia đình, dòng họ (ông, bà, bố, mẹ) sẽ đại diện 1 người lên thực hiện nghi lễ thắp nhang và khấn.
Sau tất cả các nghi thức này là lời cầu chúc và lì xì của những người họ hàng trong dòng tộc cũng như các vị khách tham dự tiệc mừng.
Hướng dẫn làm mâm cúng thôi nôi cho bé
Thôi nôi là gì?
Thôi nôi có ý nghĩa quan trọng đối với các bậc cha mẹ. Với mục đích cầu mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với bé. Đây là phong tục, nét văn hóa đẹp của người Việt Nam. Mặt khác nó thể hiện một nét văn hóa đặc trưng, thể hiện niềm tin của cha mẹ về một tương lai tươi sáng cho những đứa con yêu của mình.
Giải nghĩa từ thôi nôi: Từ thôi trong dân gian có nghĩa là dừng lại, bỏ đi và từ nôi là cái nôi, cái giường nhỏ để đong đưa trẻ chưa tròn năm, vì vậy cụm từ cúng thôi nôi có nghĩa là bỏ cái nôi, không nằm trong giường nhỏ bé nữa mà chuyển sang nằm gường lớn.
Khi nào làm thôi nôi cho bé
Khi trẻ vượt qua 12 tháng đầu đời khỏe mạnh - từ khi sinh ra đến mốc thời gian này, bé học được nhiều bài học mới lạ và hòa nhập vào cuộc sống thế giới bên ngoài đầy sinh động thì các bậc cha, mẹ, ông bà đều vui mừng và tổ chức lễ cúng đầy năm, cúng cho con cháu mình vừa tròn một tuổi khỏe mạnh hày còn gọi là lễ cúng thôi nôi. Đây là một sự kiện lớn của con người, và ngày của sự kiện nầy sẽ trở thành ngày sinh nhật của mỗi người sau này.
Cúng thôi nôi theo ngày âm lịch
Theo từng vùng miền thì có lễ vật cúng khác nhau nên có thể gia giảm tùy theo.
Về cơ bản, nhà có bao nhiêu bàn thờ thì đặt bấy nhiêu mâm:
1. Mâm cúng ông Địa, ông Thần Tài, gồm:
- Đĩa trái cây.
- Chén chè (con gái cúng chè trôi nước, con trai cúng chè đậu trắng)
- Đĩa xôi.
- 1bộ tam sên: trứng, tôm, cua luộc, trong đó có 1 thứ to hơn chẳng hạn tôm nhỏ thì phải có 1 con cua to, mua không được cua to thì thay bằng 3 con cua nhỏ.
- 3 ly nước , hoa, nhang.
2. Dưới bếp đặt 1 mâm cúng Ông táo: Lễ vật cúng giống như mâm cúng ông Địa, Thần Tài.
3. Bàn thờ thiên và bàn thờ Phật: Hoa, trái cây, xôi, chè, nhang, nước …
4. Mâm cúng thôi nôi, bao gồm:
- 1 con gà luộc (gà cúng lễ nguyên con đầy đủ đầu đuôi chân cánh, tạo thế đẹp đầu ngẩng lên).
- 1 Đĩa trái cây.
- 12 chén chè nhỏ và 1 chén chè lớn, xôi và cháo cũng vậy 12 chén nhỏ 1 chén lớn (đậu trắng nếu làm lễ thôi nôi cho cho bé trai, nếu làm lễ thôi nôi cho bé gái thì chè trôi nước) cúng 12 bà mụ.
- 1 tô cháo và 3 chén cháo cúng 3 Đức thầy 1 ly nước hoặc rượu nhỏ (dùng để rưới lên hoa sau khi cúng)
- 1 bình hoa tươi, 2 cây đèn cầy cúng sao + 3 cây nhang
- 12 miếng trầu đã têm + 1 lá nguyên + 1 trái cau
- 1 bộ đồ hình nam (nữ) thế, viết tên ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ đốt bỏ giải hạn cho bé
- Bộ lễ cúng thôi nôi gồm 12 đôi hài xanh, váy áo xanh, trầu cánh phượng…
Nguồn: http://cungthoinoi.com/cach-cung-thoi-noi-mung-tuoi-be-88.html